Biuletyn Wikimedia Polska nr 7/2020

Za nami Forum Wolnej Wiedzy

137 osób zarejestrowało się na pierwszą zdalną Konferencję Wikimedia Polska, która trwała od 3 do 5 lipca. Na uczestniczki i uczestników czekało ok. 9 godzin programu merytorycznego, ułożonego w trzy przestrzenie tematyczne: Wiedza i Wikipedia, Wikimedia i instytucje kultury, Wikimedia i edukacja. A to nie wszystko: mogliśmy rozruszać się podczas wspólnej jogi, a także… wyruszyć na wirtualne zwiedzanie Krakowa z przewodniczką. Część sesji była symultanicznie tłumaczona na język angielski (dzięki Wojtku Pędzichu!), dzięki czemu naszą konferencję odwiedziło kilkunastu wikipedystów i wikipedystek z całego świata: od Szwecji po Tatarstan! Zdalna forma konferencji pozwoliła nam też zaprosić prelegentów i prelegentki z daleka: profesor Dariusz Jemielniak i Marshall Miller z zespołu Growth Wikimedia Foundation łączyli się z nami z USA, mogliśmy też posłuchać Luisiny Ferrante i Florencii Guastavino, które opowiedziały nam o wikiedukacji w Argentynie. 

Szukamy nowego wikidomu

Szukamy nowej przestrzeni dla Stowarzyszenia. Dawne biuro, w niewielkim pofabrycznym kompleksie w Łodzi, zostanie wkrótce wyburzone. Dla nas to okazja do zorganizowania sobie nowego miejsca i urządzenia go w duchu wiki. Dawne biuro miało kilkanaście metrów kwadratowych, a liczbę wikimedian, którzy je odwiedzili, można policzyć na palcach. Służyło jedynie jako miejsce pracy dla Ani (która koordynuje dla nas kwestie finansowe, logistyczne i opiekuje się dokumentami) oraz miejsce przechowywania dokumentów.

Nowa przestrzeń, którą możesz śmiało umeblować 😉

W miejsce starego biura planujemy utworzyć nową, wielofunkcyjną przestrzeń dla naszej społeczności. Poza funkcjami typowo biurowymi (patrz powyżej) będzie tam miejsce na:

• spotkania i wspólne edytowanie (w tym edytony),
• warsztaty i szkolenia, konferencje prasowe,
• spotkania integracyjne i robocze.

W duchu wiki – oraz aby efektywnie wykorzystać nowy obiekt i obniżyć koszty – chcielibyśmy dzielić się nową przestrzenią z innymi organizacjami pozarządowymi o zbliżonych celach i wartościach. W poszukiwaniach odpowiedniego obiektu wyciągamy rękę do samorządów miejskich i prywatnych firm.

Rozproszona sieć miejskich wikiprzestrzeni

Ponieważ jednak jesteśmy rozproszeni po całej Polsce – zarówno jako stowarzyszenie, jak i jako społeczność edytujących – jedno centralne miejsce do spotkań nam nie wystarczy. Dlatego chcemy zadbać też o bardziej lokalne, rozproszone wikiprzestrzenie. Tak aby każde z nas miało (w miarę) blisko do przynajmniej jednej z nich. W tym celu budujemy sieć zaprzyjaźnionych i otwartych na wikimedian i wikimedianki lokali. Będą to miejsca zarządzane nie przez nas, a przez współpracujące z nami instytucje i organizacje.

Na oku mamy już dwie pierwsze wikiprzestrzenie:

• Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie,
• Sektor 3 we Wrocławiu, czyli Wrocławskie Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych, prowadzone przez Fundację Umbrella.

Niebawem na pewno dołączą do nich kolejne. COVID-19 pokrzyżował nam nieco plany na ten rok w zakresie organizacji wikispotkań lokalnych (pozdrowienia dla dzielnej ekipy z Trójmiasta, która zdołała się spotkać mimo to) – ale już teraz przygotowujemy sieć miejsc dla was na najbliższą przyszłość.

Zespół zarządczy i grupy wolontariuszy

Powstała nowa wizja, jak Stowarzyszenie powinno angażować wikimedian. Zarząd założył, że Stowarzyszenie będzie tworzyło więcej grup roboczych dla chętnych wolontariuszy, wymyślił Zespół Zarządczy i opracował nową wizję zarządu. Wprowadzimy te zmiany, korzystając z nowego otwarcia, jakim były wybory na kadencję 2020–2022.

Zespół Zarządczy będzie składał się z zarządu, dyrektora i kilkorga wolontariuszy samodzielnie podejmujących decyzje (a nie tylko opiniujących) w określonych obszarach działalności Stowarzyszenia, takich jak wsparcie społeczności, GLAM czy edukacja, dyrektor będzie zarządzał pracownicami na co dzień, a uszczuplony z 7 do 3 członków zarząd będzie koordynował całą działalność Stowarzyszenia, zostawiając sobie bezpośrednią kontrolę nad zgodnością działań z prawem, nad finansami, wsparciem innych osób zaangażowanych i dotrzymywaniem priorytetów. W ten sposób damy więcej okazji do takiej aktywności, jaka interesuje daną członkinię czy członka społeczności.

Inne wiadomości z Wikimedia Polska

• 9 lipca Prezes Zarządu Stowarzyszenia, Michał Buczyński, podpisał w imieniu Stowarzyszenia list otwarty skierowany do Wikimedia Foundation, którego sygnatariusze proszą o natychmiastowe wstrzymanie działań prowadzących do zmiany nazwy Fundacji Wikimedia. Oprócz Wikimedia Polska list podpisało ponad 70 grup i organizacji afiliowanych oraz niemal 900 indywidualnych użytkowników.
• Na początku lipca ruszyła nasza nowa strona (na której czytasz ten biuletyn). Zamieszczamy tu treści, które przedstawią nas i nasze działania zewnętrznemu światu i zaprezentują nasze działania darczyńcom, partnerom i czytelnikom. Naszą przestrzenią roboczą i miejscem wewnętrznej dokumentacji pozostaje wiki stowarzyszenia. Nowa strona wciąż jeszcze jest w budowie, dlatego będziemy wdzięczni za wszystkie Wasze uwagi!
• Nowy importer grafik z Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej pomoże w łatwiejszym pozyskiwaniu zasobów dla Wikimedia Commons z tej instytucji. Autorem importera jest nasz niezastąpiony wolontariusz, Maciej Brencz. Dziękujemy!
• 17 lipca, w piątek w godz. 16.00-20.00  w Muzeum Pana Tadeusza Tadeusza we Wrocławiu  (Rynek 6) odbył się edyton poświęcony artystkom XIX wieku. Wydarzenie odbyło się we współpracy z Kolektywem Kariatyda.
• W międzynarodowej grupie edytorów i edytorek spędziliśmy weekend 20-22 czerwca, wspólnie edytując hasła na temat praw człowieka i aktywistów w różnych wersjach językowych Wikipedii. Spotkanie było częścią projektu Wikipedia for Peace realizowanego we współpracy z organizacją Service Civil International.

Konkursy i akcje edycyjne

• Zakończyliśmy czwartą edycję Wikiwyzwania! Celem tego konkursu jest uzupełnienie polskojęzycznej Wikipedii o szczególnie potrzebne hasła. Łącznie od 1 do 30 czerwca uczestnicy i uczestniczki konkursu utworzyli 667 nowych haseł (a więc o 221 więcej niż rok temu!). Aż 167 z nich istniało dotychczas w co najmniej 20 wersjach językowych Wikipedii! Rekordowe jest tu hasło Pran Krishan Sikand – o bollywoodzkim aktorze pisało aż 78 innych Wikipedii. Tuż za nim pod względem liczby interwiki plasują się Cukrowiec (62 wersje językowe), Jennie Kim (55 wersji językowych) i Czarna herbata (54 wersje językowe). Konkurs przyniósł mnóstwo ważnych haseł z różnych dziedzin, powstały  m.in. artykuły o rudzie żelaza, wyborze. bywalcu salonów, Pad thai, Elli Baker  czy dobrze nam znanym konkursie Wiki Lubi Zabytki. Być może na wysyp haseł wpływ miały też nietypowe nagrody – w tym roku były to plażowe kompleciki z Wikipedią, w tym piłka plażowa i wikipediowy kocyk. A może to po prostu efekt wspaniałej pracy wolontariuszy organizujących konkurs – Gdarina i Mastiego?
• Konkurs na hasła o krajach, społecznościach i językach Europy Środkowej i Wschodniej rozstrzygnięty – przyznaliśmy ostatnią już nagrodę, nagrodę za jakość. Powędrowała ona do osoby, która w ramach konkursu stworzyła lub rozbudowała najwięcej artykułów, które społeczność Wikipedii wyróżniła tytułem hasła wyróżnionego lub ekspozycją w rubryce Czy wiesz… na stronie głównej. Osobą tą jest wikipedystka Jotjotem, która jest autorką Dobrego Artykułu o Światowym Kongresie Esperanto w 1912 roku oraz aż ośmiu haseł eksponowanych w Czywieszu. Konkurs CEE Spring 2020 odbywał się od 21 marca do 31 maja łącznie w 27 wersjach językowych Wikipedii. W edycji polskiej powstało 740 nowych lub rozbudowanych haseł. Aż 40 z nich prezentowaliśmy czytelnikom i czytelniczkom w rubryce Czy wiesz…, a trzy zdobyły tytuły Dobrego Artykułu. Najdłuższym pod względem liczby znaków oraz liczby słów hasłem polskiej edycji był artykuł Halowe mistrzostwa Polski juniorów w tenisie wikipedysty Openbk. Z kolei największą liczbą haseł zgłoszonych do konkursu może poszczycić się Divino, który napisał ich łącznie 121. 
• Znamy już wyniki konkursu Wiki-Chorzów, który przyniósł polskiej Wikipedii 19 nowych i 36 rozbudowanych artykułów związanych z Chorzowem (w tym np. hasło o polskim witrażyście Janie Piaseckim, czy medalistce mistrzostw Polski w biathlonie – Patrycji Szymurze. Za współpracę w organizacji konkursu dziękujemy Muzeum Hutnictwa w Chorzowie oraz z Muzeum w Chorzowie, z którymi współpracujemy w ramach projektów GLAM.

Wikipedia na zastępstwie

• osobiste “świadectwa szkolne” z dobrymi ocenami za wkład w konkurs
• gadżety konkursowe
• możliwość wsparcia wybranej przez siebie szkoły pomocami edukacyjnymi o wartości do 2000 zł zakupionymi na koszt Wikimedia Polska

Dodatkowo pozyskane w konkursie materiały pomogą nam w tworzeniu materiałów dla szkół w projekcie Wikizeszyty.

Propozycja rozszerzeń dla nowicjuszy i nowicjuszek

Trwa dyskusja nad wprowadzeniem w polskiej Wikipedii zupełnie nowych rozwiązań dla nowicjuszy i nowicjuszek. Rozszerzenia te rozwijane przez zespół Growth Wikimedia Foundation, zaimplementowano już w 10 wersjach językowych, m.in. w czeskiej, koreańskiej i arabskiej. O implementacji każdorazowo decyduje społeczność danego projektu.

Celem rozszerzeń jest wykorzystanie rozwiązań technologicznych do pomocy nowicjuszom w zaadaptowaniu się do projektu i zatrzymaniu ich w nim.

Składają się na nie:

• „moduł proponowanych zmian” na stronie nowego użytkownika, zachęcający do wykonania drobnych edycji,
• strona nowicjusza z linkami do zasad i modułem przydzielającym wikiprzewodnika i ułatwiającym kontakt z przydzielonym przewodnikiem,
• panel pomocy, z którego nowicjusze mogą korzystać podczas samego edytowania.

Polskie zdjęcie wygrywa konkurs Wiki Science Competition

Autor mówi o zdjęciu:

Fotografia została wykonana w łączonej technice oświetleniowej – ciemnym polu i polaryzacji. Właśnie dzięki zastosowaniu tych technik fotografowany obiekt zawdzięcza bogatą kolorystykę. Na fotografii widoczne są kolejne młode dafnie oczekujące w matczynej komorze lęgowej na przyjście na świat, na podołanie jego wyzwaniom, a nieco później na wydanie kolejnego pokolenia.

Nowy projekt siostrzany: Wikilambda i Abstract Wikipedia

2 lipca Wikimedia Foundation ogłosiła, że powstanie nowy projekt siostrzany, Wikilambda, wraz z dodatkiem do Wikidanych i Wikipedii o nazwie Abstract Wikipedia. Pomysłodawcą jest twórca Wikidanych, informatyk-naukowiec Denny Vrandečić. W skrócie, Wikilambda i Abstract Wikipedia mają dać gramatykę tam, gdzie Wikidane dają słownictwo. W ten sposób rozwijanie Wikipedii będzie znacznie szybsze.

Technologicznie rzecz biorąc, Wikipedia jest przestarzała. Jej rozwijanie wymaga pisania analogicznych artykułów w każdym języku od nowa. Aby temu chociaż trochę zaradzić, 7 lat temu powstały Wikidane, które gromadzą najmniejsze porcje informacji w formie podobnej do fiszek. Na przykład tak opisują Polskę: identyfikator: Q36. Etykieta w języku polskim: Polska. Jest to: państwo niepodległe. Część: Europa Środkowa. I tak dalej… Te dane są scentralizowane (to znaczy, raz wpisane, mogą być wyświetlane na wszystkich innych projektach wiki), ale nie tworzą zdań, trudno je czytać i są wykorzystywane głównie w infoboksach czy innych szablonach.

Zadaniem Abstract Wikipedii (AW) będzie gromadzenie szablonów artykułów, które będą korzystały z faktów zaczerpniętych z Wikidanych, ale podanych w formie zdań (jak to w Wikipedii). Z kolei Wikilambda (WL) będzie zbiorem funkcji, które na przykład będą przeliczały cale na centymetry albo daty kalendarza gregoriańskiego na juliański. Wikipedyści będą mogli tworzyć zdania i funkcje i w ten sposób rozwijać treść, która centralnie napisana, będzie mogła być wyświetlana w różnych wersjach językowych Wikipedii. Czytelnicy będą nadal czytali Wikipedię (nie AW/WL), a od lokalnych społeczności będzie zależało, w jakim zakresie treści dostępne dla czytelników będą tworzone centralnie.

Koncepcja AW/WL jest już dość szczegółowo opisana. Jest też plan budowy. Fundacja zatrudniła Denny’ego i przydzieliła mu kilkuosobowy zespół, żeby stworzył podwaliny pod te projekty. Denny prosi o komentarze od społeczności, ponieważ, jak sam mówi, rozumie ideę nic o nas bez nas. Według niego zainteresowani członkowie społeczności powinni móc pilnować, żeby budowa AW/WL szła w dobrym kierunku. O szczegółach można rozmawiać na kanale IRC #wikipedia-abstract, na Telegramie, a także na Meta-Wiki.

Przegląd dyskusji i wydarzeń

• Nic tak nie rozpala emocji wśród wikipedystów jak wersje przejrzane. Pokazuje to trwająca właśnie w Kawiarence rozmowa na temat automatycznym przeglądaniu zmian po upływie określonego czasu. W gorącej debacie pojawiły się dodatkowo inne pomysły, jak np. automatyczne wycofywanie zmian nieprzejrzanych przez określony czas, szablonu chroniącego przed automatycznym przejrzeniem, zmian automatycznie zatwierdzonych i dyskusja o różnicach między wersjami przejrzanymi a zweryfikowanymi. Tymczasem liczba nieprzejrzanych sięga 9 tysięcy. Cieszy więc deklaracja grupy użytkowników i użytkowniczek, którzy zadeklarowali regularne przeglądanie zmian. Tym bardziej że Salicyna, znana jako najbardziej aktywna przeglądająca, ma krótki wikiurlop z przyczyn zdrowotnych (wracaj do nas szybko i w pełni zdrowia, Salicyno!)
• Komitet Arbitrażowy rozpatrzył wniosek (5/2020) Mouthmam – Leszek Jańczuk i wydał w jego sprawie decyzję. Warto zwrócić uwagę, że oprócz zaleceń i środków wobec stron w sprawie, Komitet udzielił też pochwały wikipedyście Nadzikowi, za jego próby ochrony projektu. 
• To pracowity czas dla arbitrów – wcześniej Komitet Arbitrażowy rozpatrzył wniosek (6/2020) Etup45 – Gdarin i wydał werdykt w sprawie. Znaczące dla tego werdyktu jest m.in. wskazanie przez KA ogromnej wagi regulacji Wikipedia:Pięć filarów oraz Wikietykieta i Chłodne nastawienie dla harmonijnego rozwoju projektu. Arbitrzy bardzo zdecydowanie to podkreślili, pisząc: naruszanie ich stanowi poważne wykroczenie przeciw Projektowi. Trudny charakter dyskusji nie usprawiedliwia nagannego zachowania ze strony innych jej uczestników. 
• Minął Tydzień Artykułu Madagaskarskiego II czyli Tydzień Tematyczny nr 300! W trwającej już 9 lat akcji społeczności napisano i poprawiono ponad 40 tys. artykułów. Dobra robota!

Z Wikipedii usunięto 500 000 błędów technicznych

Autor: PMG

Plik wstawiony z parametrem lef (zamiast left) o rozmiarze 50pxz (zamiast 50px). Nazwa filmu zapisana kursywą, która nigdy nie jest zakończona i ciągnie się na kolejne zdania w tekście. Szablon, który nie jest przygotowany na to, że jedno z jego pól będzie niewypełnione. Setki tysięcy takich błędów pod koniec 2018 roku znajdowało się w treści haseł polskojęzycznej Wikipedii. Po prawie dwóch latach sprzątania mogę powiedzieć, że ich liczba nieco spadła.

Od kiedy Fundacja udostępniła stronę Specjalna:LintErrors, stało się wygodnie możliwe sprzątanie takich prostych błędów. Zazwyczaj w prosty sposób wskazuje, gdzie jest błąd.

Najstarsze zapiski prowadzone ręcznie przez polskich wikipedystów wskazują, że w grudniu 2018 roku na polskiej Wikipedii znajdowało się 732 804 błędów z grupy “brak znacznika zamykającego”. Obecnie, głównie dzięki pracy Malarza, Wargo, Pawła Ziemiana i mojej, udało się tę liczbę zbić do 134 072, z czego w przestrzeni głównej (hasła) zostało 17926 takich błędów.

Co udało się sprzątnąć całkowicie? Nieprawidłowe opcje w plikach, linki w linkach (na przykład [https://pl.wikipedia.org Link do [[Polska Wikipedia]] ] ), zostały wyczyszczone do zera i teraz pozostają tylko poprawki błędów, które są wprowadzane na bieżąco. Szczególnie ważnym elementem było uprzątnięcie szablonów – każdy zepsuty szablon wrzucony do x haseł był pokazywany jako x błędów.

Pozostawiamy na razie na boku poprawy w niekluczowych przestrzeniach, np. wielu wikipedystów ma błędnie skonstruowane podpisy, które wstawiało w dyskusje w kawiarenkach lub w Poczekalni – takie zmiany trzeba wprowadzić botem. Niemożliwe też będzie do poprawy to, jak szablon {{fakt}} traktuje tekst w Wikipedii.

Jedno zdjęcie z historii polskich Wikimediów