Wikietykieta, czyli jak zachowywać powinni się wikipedyści

Do tej pory na naszym blogu przeczytać mogliście o trzech z pięciu najważniejszych zasad Wikipedii, tak zwanych filarów. W tym wpisie przybliżymy czwarty punkt jakim jest przestrzeganie netykiety.

Jak już wiemy, Wikipedia to największy zbiór wolnej wiedzy tworzony przez wolontariuszy z całego świata. Projekt to wspaniała idea budowana przez zróżnicowaną społeczność. Aby społeczność wikipedystów mogła ze sobą koegzystować w celu budowania największej wolnej encyklopedii, musi przestrzegać czwartego filaru, który mówi:

Uczestnictwo w tworzeniu artykułów to również szacunek wobec innych autorów Wikipedii, kulturalne zachowywanie się, unikanie osobistych ataków i nieuzasadnionych uogólnień, zachowywanie spokoju, gdy edytowanie nadmiernie rozgrzewa emocje, unikanie wojen edycyjnych, nieużywanie dodatkowych kont (tzw. pacynek) do omijania uregulowań Wikipedii, utrzymywanie otwartości i chęci do współpracy. Pozytywnie jest oceniana dobra wola i zakładanie jej u innych oraz twórcze współdziałanie w rozwijaniu artykułów, a nie udowodnianie swoich racji.

WIKIETYKIETA

Jak już wspominaliśmy, Wikipedia tworzona jest miliony wolontariuszy z całego świata. A co za tym idzie – przez ludzi o różnych charakterach, typach osobowości, zainteresowaniach. W takim środowisku zdarza się, że dochodzi do konfliktów pomiędzy użytkownikami. Aby do takich sytuacji nie dopuścić lub je załagodzić, stworzono podstawowe zasady etykiety Wikipedii.

Zawsze powinno się zakładać, że osoba z którą dyskutujemy działa w dobrej wierze. Budowanie zasobów Wikipedii to wspólna praca, dla której każdy poświęca swój czas, dzieli się wiedzą, a więc na pewno pragnie robić to wyłącznie z korzyścią dla innych.

Jeśli widzimy, że osoba z którą dyskutujemy popełniła jakiś błąd, warto zamiast od razu to stwierdzać, spytać ją czy jest pewna swoich racji. Na przykład zamiast pisać „Rower nie musi być koniecznie jednośladem!” można napisać „Czy słyszałeś / słyszałaś o tym, że istnieją rowery poziome, które mają trzy koła?”

Krytyka zawsze powinna być konstruktywna. Gdy osoba krytykowana przyjęła do wiadomości uwagi i pozytywnie na nie zareagowała, należy usunąć z tekstu dyskusji słowa dawnej krytyki lub ewentualnie streść ją do absolutnego minimum.

Zawsze warto napisać do drugiej osoby coś miłego, wyrazić pochwałę, podziękować za edycję. Tak na pewno będzie się przyjemniej wspólnie dyskutować i pracować.

Jeśli widzimy, że dyskusja pomiędzy dwiema osobami wkracza na niebezpieczny grunt, zostańmy bezstronnym moderatorem. Warto poprowadzić ją tak, aby przedstawić stronom wyraźnie różnice i podobieństwa ich stanowisk oraz zaproponować koniec dyskusji i dojście do porozumienia.

Jeśli jedna strona próbuje przedyskutować zmiany w haśle dokonane przez Ciebie, odpowiedz na jej pytania – nie kasuj bez zastanowienia.

Pamiętajmy, aby zawsze pisać wyłącznie w swoim imieniu, nikogo nie atakować, przyjmować do siebie argumenty podawane przez drugą osobę i starać się je przeanalizować i zrozumieć, zamiast przechodzić do ataku.

Zawsze należy reagować na łamanie wikietykiety przez innych użytkowników. Gdy ktoś zachowuje się po prostu chamsko, my zachowajmy spokój – nie warto wdawać się w słowne przepychanki.

ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW

Wikipedia nie posiada instytucji takiej jak sąd, ale wykształciła własne pokojowe zasady rozwiązywania wszelkich konfliktów.

W sytuacji konfliktowej zawsze najpierw zaproponujmy dialog. Dyskusja powinna odbywać się na stronach dyskusji skonfliktowanych wikipedystów, na stronie dyskusji artykułu, odpowiedniego wikiprojektu lub w Kawiarence. Oczywiście z zachowaniem zasad wikietykiety.

Gdy ta metoda zawiedzie kolejnym krokiem jest mediacja. Strony mają prawo powołać osobę, która będzie pomagała rozstrzygnąć konflikt nie będąc w niego zaangażowana. Można też spróbować mediacji społecznej – wciągając więcej osób do dyskusji – zgłaszając problem np. w Kawiarence.

Ostatecznym środkiem jest rozstrzygnięcie sporu poprzez przedstawienie wniosku Komitetowi Arbitrażowemu. Komitet ten w swoich pracach kieruje się wypracowaną przez społeczność polityką arbitrażu.

Pamiętajmy, że tworzenie Wikipedii to najpiękniejsza praca, jaką możemy wykonać dla budowania największych zasobów wolnej wiedzy, z której będzie korzystać ludzkość na całym świecie. Warto więc skupić się na tym celu, a nie wdawać się spory z innymi wikipedystami. Pamiętajmy również, aby nie przeszkadzać nikomu w pracy, tylko po to, aby coś udowodnić. Osoba, która ma zastrzeżenia do jakichś zasad czy regulaminów, powinna rozpocząć nową dyskusję na ten temat, a nie wprowadzać zmiany mające na celu udowodnienie własnego punktu widzenia. Pamiętajmy, że nie musimy mieć wcale racji.

PACYNKA

Pacynki w Wikipedii nie są wcale pluszowe. To nazwa dodatkowego konta, z którego korzysta użytkownik, jeśli edytuje pod większą liczbą nazw (nicków). Odradza się używania pacynek, gdyż może to doprowadzić do naruszania zasad ustalonych w Wikipedii, takich jak jedna osoba – jeden głos w głosowaniach i dyskusjach, gdzie osobiste preferencje są brane w jakiś sposób pod uwagę. Pacynek nie wolno używać do wprowadzania w błąd i tworzenia iluzji większego poparcia niż ma się w rzeczywistości. Posługiwanie się wieloma kontami może mieć też jednak uzasadnione zastosowania. Np. niektórzy wikipedyści używają wielu kont, aby w zdecydowany sposób oddzielić swoje edycje. Ktoś, kto poświęca wiele czasu jakiejś dziedzinie w Wikipedii, może chcieć utworzyć nowe konto, którego będzie używał tylko do pracy nad tą dziedziną.

Jeśli już poznałeś zasady netykiety – pamiętaj, aby zawsze je stosować. Miłego edytowania!