Wikipedia powstała 15 stycznia 2001 roku. Współzałożyciel Wikipedii Jimmy Wales nazwał ją „próbą stworzenia i rozpowszechnienia wielojęzycznej wolnej encyklopedii o najwyższym możliwym poziomie dla każdej osoby na Ziemi w jej własnym języku”. Wikipedia istnieje w blisko 300 edycjach językowych a łączna liczba artykułów wynosi ok 40 mln. Tylko w grudniu Wikipedię odwiedzono blisko 16 miliardów razy.
Polskojęzyczna edycja Wikipedii została założona 26 września tego samego roku przez lekarza internistę Krzysztofa Jasiutowicza i fizyka Pawła Jochyma. Obecnie posiada już ponad 1 300 000 artykułów i należy do 10. najczęściej odwiedzanych witryn internetowych, a liczba jej użytkowników miesięcznie przekracza 10 mln.
Wikipedia to największy projekt edukacyjny w dziejach ludzkości. Celem twórców wolnej encyklopedii jest umożliwienie każdemu człowiekowi na Ziemi dostępu do sumy ludzkiej wiedzy. Wikipedyści zupełnie za darmo dzielą się swoją wiedzą z innymi i działają na rzecz jej popularyzacji. Robią to skutecznie już od 18 lat.
Poniżej prezentujemy kilka ciekawostek na temat Wikipedii o których być może jeszcze nigdy nie słyszeliście:
1.Pierwszą wersją Wikipedii była Nupedia
Wikipedia powstała jako projekt uzupełniający dla Nupedii, darmowej encyklopedii internetowej, w której artykuły mogły być pisane przez każdego, ale miały być sprawdzane i recenzowane przez grupę ekspertów, podobnie jak to się dzieje w przypadku edycji encyklopedii tradycyjnych. Nupedia istniała od 9 marca 2000 do 26 września 2003. Przez cały okres swojego istnienia Nupedia stworzyła 25 artykułów, które przeszły przez proces redakcyjny aż do wersji ostatecznej, a także 3 artykuły w wersjach zbliżonych do finalnych.
2. Wiki, wiki
Słowo Wikipedia jest neologizmem, który powstał w wyniku połączenia wyrazów wiki i encyklopedia. Wiki z języka hawajskiego oznacza: szybko, prędko.
3. Drukowana Wikipedia
To projekt artystyczny Michaela Mandiberga polegający na wydaniu części anglojęzycznej Wikipedii w formie książkowej. W ten sposób powstało 106 spośród , jak ocenił autor, 7473 woluminów, jakich wymagałoby wydrukowanie całości wedle stanu na dzień 7 kwietnia 2015 roku. W ramach projektu powstała także fototapeta prezentująca dodatkowych 1980 woluminów, a także 36-tomowy suplement zawierający nazwy użytkownika wszystkich 7,5 miliona współautorów angielskojęzycznej Wikipedii. Spis treści mieści się w 91 dodatkowych tomach, po 700 stron każdy.
Drukowana Wikipedia zawiera jedynie tekst haseł, pomija pliki multimedialne, ilustracje i odnośniki. Projekt został zaprezentowany w nowojorskiej Denny Gallery latem 2015 roku. Podstawową motywacją dla Mandiberga było znalezienie odpowiedzi na pytanie „Jak duża jest Wikipedia?”. Wykonanie projektu zajęło trzy lata. Sam proces wgrywania plików na serwery drukarni zajął 24 dni, 3 godziny i 18 minut. Jak ocenia autor instalacji artystycznej, druk przeszło pięciu milionów artykułów angielskojęzycznej wersji językowej encyklopedii kosztowałby około pół miliona dolarów.
4. Cenzura Wikipedii
Władze niektórych krajów podejmowały decyzje o uniemożliwieniu wyświetlania treści Wikipedii internautom. Wielokrotnie dostęp blokowano w Chinach. W 2013 roku agenci DCRI, komórki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Francji, próbowali wymusić usunięcie artykułu na temat wojskowej stacji radiowej Pierre-Sur-Haute, umieszczonego na francuskojęzycznej Wikipedii. W listopadzie 2013 w raporcie amerykańskiego Center for Global Communication Studies wykazano, że władze Iranu blokowały dostęp do 963 stron na Wikipedii w języku perskim. 29 kwietnia 2017 dostęp do Wikipedii, bez podania powodu, zablokowały władze tureckie na terenie tego kraju.
5. Adygejski, cebuański, maithili..
Wikipedia działa w blisko 300 edycjach językowych. Największą i najpopularniejszą wersją jest anglojęzyczna. Zawiera ponad 5,7 mln artykułów. Co ciekawe, na drugim miejscu w rankingu z liczbą ponad 5,3 mln artykułów jest język cebuański. To drugi pod względem popularności język na Filipinach. Polskojęzyczna wersja znajduje się na 10 miejscu zestawienia.
6. Wikipedystą może zostać każdy
W polskojęzycznej wersji najmłodszy twórca Wikipedii miał 13 lat, najstarszy – 94 lata. (wg danych na styczeń 2018). Najliczniejszą grupą wikipedystów są urodzeni w latach 1970-1990. Wikipedię może tworzyć każdy – niezależnie od wieku.
7. Pomnik Wikipedii
Pierwszy na świecie pomnik poświęcony współautorom Wikipedii powstał w 2014 roku w Słubicach. Projekt przedstawia logo Wikipedii w postaci niedokończonej kuli z puzzli unoszonej przez czworo ludzi stojących na postumencie symbolizującym stosy książek.
Na pomniku znajduje się tablica, na której widnieje napis: “Społeczeństwo Słubic pragnie pomnikiem tym oddać hołd tysiącom anonimowych redaktorów na świecie, dzięki których bezinteresownej pracy powstaje „Wikipedia”, największy projekt współtworzony przez ludzi ponad granicami politycznymi, religijnymi i kulturowymi. W roku odsłonięcia pomnika Wikipedia była dostępna w ponad 280 językach oraz zawierała w sumie ok. 30 milionów haseł. Fundatorzy pomnika są przekonani, że społeczeństwo wiedzy, którego jednym z filarów jest Wikipedia, będzie w stanie zagwarantować zrównoważony rozwój cywilizacji, sprawiedliwość społeczną i pokój między narodami”.
8. Lopadotemachoselachogaleokranioleipsanodrimhypotrimmatosilphioparaomelitokatakechymenokichlepikossyphophattoperisteralektryonoptekephalliokigklopeleiolagoiosiraiobaphetraganopterygon
To najdłuższa nazwa artykułu w polskojęzycznej edycji Wikipedii. Opisuje fikcyjną potrawę wspomnianą przez dramaturga Arystofanesa w komedii pt. Sejm kobiet. Słowo jest zbitką różnych słów z tematyki kulinariów. W 1990 roku według Księgi rekordów Guinnessa było to najdłuższe słowo w literaturze, zawierające w oryginale 170 liter.
A na koniec Wikipedia z przymrużeniem oka 😉
Dłubanie w nosie, Towarzystwo Płaskiej Ziemi, Teoria Inteligentnego Spadania, Babcia Klozetowa, Odruch kichania spowodowany światłem słonecznym, Niewidzialny Różowy Jednorożec, Zespół włosów niedających się uczesać
To tylko kilka przykładów “nietypowych” artykułów na Wikipedii. Zagadnienia, które opisują są oczywiście istotne… lub trochę mniej 😉