Codziennie do polskiej Wikipedii przybywa ok. 300 nowych haseł. Większość z nich wzbogaca encyklopedię i będzie służyć czytelnikom. Wśród nich są jednak i takie, które nie odpowiadają zasadom Wikipedii i w trosce o jej jakość muszą zostać usunięte. Usuwanie haseł często budzi emocje, szczególnie u ich autorów, może też budzić różne pytania i wątpliwości. Zrozumienie zasad i mechanizmów usuwania haseł pozwoli je rozwiać.
Dlaczego hasło może zostać usunięte z Wikipedii?
Istnieją bardzo ścisłe zasady, określające kiedy administrator może usunąć hasło z Wikipedii. Związane są one zazwyczaj z jakością hasła lub z kwestiami prawnymi. Jeśli hasło zostało usunięte z Wikipedii najpewniej zaszła jedna lub kilka z poniższych okoliczności:
- hasło nie spełniało wymagań technicznych lub miało nieodpowiednią formę – osoby zaczynające pracę z Wikipedią często mają problemy z opanowaniem formatowania i innych zagadnień technicznych. Tymczasem z szacunku do czytelników zależy nam, aby hasła, które im udostępniamy prezentowały się dobrze od strony technicznej i formalnej;
- treść hasła została skopiowana z innej strony internetowej lub książki czy czasopisma – w Wikipedii bardzo szanujemy prawa autorskie, dlatego usuwamy wszystkie hasła, które je łamią;
- hasło było zbyt krótkie – zależy nam, na jakości, nie liczbie artykułów, dlatego chcemy, żeby każde hasło, które trafia do naszych czytelników zawierało przynajmniej podstawowe informacje na dany temat. Artykuły typu “Róża – kwiat”, choć zgodne z prawdą, nie przysłużą się naszym odbiorcom;
- temat hasła nie nadawał się do encyklopedii – Wikipedia to encyklopedia, a żeby encyklopedia mogła być użyteczna dla czytelników musi mieć kryteria doboru treści. Dlatego społeczność wikipedystów kieruje się zasadą, która mówi, że aby coś znalazło się w encyklopedii musi być znaczące, opisane w zewnętrznych źródłach informacji i mające zauważalny wpływ na rzeczywistość. To powód, dla którego z Wikipedii znikają hasła o małych firmach czy o nieznanych artystach;
- hasło oparte było na własnych obserwacjach lub poglądach autora – dobra encyklopedia musi być neutralna światopoglądowo oraz oparta na wiedzy, którą można zweryfikować w zewnętrznym źródle. Dlatego kasujemy wszystkie hasła oparte na nieopublikowanych badaniach, własnych przemyśleniach i przekonaniach;
- zawierało pomówienia, treści wulgarne żartobliwe lub absurdalne, dane wrażliwe itp.
Kto decyduje czy hasło zostanie usunięte?
Istnieją dwie drogi usuwania haseł. Jeśli sytuacja jest oczywista (hasło jest bardzo mocno wadliwe technicznie, nieczytelne, jego treść jest żartobliwa lub absurdalna, hasło zawiera treści wulgarne, wyraźnie i bez wątpliwości łamie jedną z podstawowych zasad Wikipedii itp.), to zostaje usunięte w trybie ekspresowym przez jednego z administratorów Wikipedii. Co ważne, żaden z nich nie podejmuje decyzji według własnego uznania, każde usunięcie musi być oparte o reguły wypracowane przez społeczność Wikipedii.
Jeśli sytuacja jest niejasna lub dyskusyjna (np. nie jest oczywiste, czy dany temat lub osoba nadaje się do Wikipedii), wikipedyści podejmują dyskusję na temat pozostawienia lub usunięcia hasła. Dyskusja ta nie może być oparta na poglądach i własnych sympatiach, liczą się jedynie argumenty merytoryczne oparte na zasadach Wikipedii i odnoszące się do jej jakości. Zależnie od wyniku takiej dyskusji hasło może zostać pozostawione (często przy okazji również poprawione i rozbudowane) lub usunięte.
A czy można w ogóle uniemożliwić tworzenie lub zmienianie danego hasła?
Zdarzają się takie sytuacje, że administratorzy Wikipedii decydują się na zabezpieczenie hasła – sprawia to, że nie ma technicznej możliwości napisania go lub zmieniania. Hasło może być zabezpieczone dla wszystkich albo tylko dla początkujących lub niezarejestrowanych wikipedystów. Czasem powodem zabezpieczenia jest fakt, że hasło jest obiektem częstych wandalizmów lub jest nagminnie tworzone, mimo, że społeczność wikipedystów zdecydowała się, że temat nie nadaje się do encyklopedii. Zabezpieczenia takie zazwyczaj nakładane są czasowo i zdejmowane, kiedy sytuacja przestaje ich wymagać.
Co może zrobić osoba, która nie rozumie powodu usunięcia hasła lub się z nim nie zgadza?
Administrator usuwający hasło zawsze zamieszcza przy tej czynności informację o tym, dlaczego podjął taką decyzję. Zazwyczaj dodatkowo pisze też do autora (szczególnie jeśli jest on zalogowany lub hasło nie było wandalizmem), wyjaśniając mu czy i co może zrobić, żeby hasło mogło znaleźć się w Wikipedii. Jeśli takie wyjaśnienia są niewystarczające lub budzą wątpliwości, można skontaktować się z dowolnym z administratorów lub napisać na adres info-pl@wikimedia.org. Jako wikipedyści staramy się dochowywać ogromnej staranności i rozwagi przy usuwaniu czyjejś pracy z Wikipedii. Ale nawet mimo to, mogą nam się zdarzać błędy, dlatego jesteśmy wdzięczni za pytania naszych czytelników, które pomagają nam upewnić się, że nie doszło do nieprawidłowości.