W nowym 2015 roku coraz aktywniej rozwija się współpraca pomiędzy wikipedystami a instytucjami kultury i dziedzictwa narodowego. Styczeń upłynął pod znakiem wydarzeń współorganizowanych przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska i instytucje GLAM – galerie, biblioteki, archiwa i muzea.
Tegoroczny Dzień Domeny Publicznej, zorganizowany przez Koalicję Otwartej Edukacji, do której należy Stowarzyszenie Wikimedia Polska, był obchodzony w Muzeum Powstania Warszawskiego. Dzięki uprzejmości Muzeum, wstępem do wydarzenia było oprowadzanie wikipedystów po ekspozycji; grupa zwiedziła wystawę z przewodnikiem oraz miała okazję zrobić zdjęcia indywidualnych eksponatów, które trafią do biblioteki Wikimedia Commons.
Główną część wydarzenia stanowiły prezentacje na temat wykorzystywania i udostępniania zasobów domeny publicznej. Pracownicy Muzeum Powstania Warszawskiego – Tymoteusz Pruchnik i Joanna Lang – mówili o udostępnianiu zbiorów online i związanych z tym wyzwaniach i problemach. Z punktu widzenia otwartości zasobów muzeów szczególnie interesujące było wystąpienie Tymoteusza Pruchnika, który opowiadał o projekcie wirtualnego muzeum w różnych wersjach językowych, pozwoleniu na fotografowanie eksponatów w Muzeum Powstania Warszawskiego oraz polityce otwartości na udostępnianie zdigitalizowanych zbiorów MPW online. Tymoteusz Pruchnik podkreślał, że prezentowanie materiałów MPW online wpływa pozytywnie na liczbę odwiedzin w Muzeum oraz widoczność w Internecie; mówił też o roli, jaką pełni udostępnianie zbiorów w sieci dla osób mieszkających poza granicami kraju oraz dla młodzieży.
Borys Kozielski i Adrian Wiśniewski zaprezentowali projekt Studia Aktorskiej Interpretacji Literatury pod nazwą „Baczyński 2015″ (nagrania poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego). Pod koniec stycznia 2015 roku pierwsza część projektu zostanie przekazana do Wikimedia Commons i udostępniona do wykorzystania na licencji Uznanie Autorstwa 4.0
Opowiadaliśmy też o historii inicjatyw GLAM-Wiki i współpracy pomiędzy wikipedystami a instytucjami kultury na świecie i w Polsce. Po raz pierwszy w obchodach uczestniczyło Archiwum Państwowe w Poznaniu (w ramach podpisanego w lipcu 2014 r. porozumienia, Archiwum zamieszcza w repozytorium Wikimedia Commons najciekawsze, wybrane skany materiałów ze swoich zbiorów — do końca 2014 r. udostępniono 530 obiektów). Wśród uczestników spotkania znalazł się również Łukasz Truściński ze Stowarzyszenia Archivum Patriae, które wspólnie z Archiwum Głównym Akt Dawnych działa na rzecz otwartego udostępniania historycznych dokumentów. Wszystkich wystąpień można posłuchać na stronie Wikiradia, a zdjęcia z wydarzenia obejrzeć w Wikimedia Commons.
(fot. Halibutt, licencja CC-BY-SA-3.0
17 stycznia w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki spotkali się wikipedyści uzbrojeni w aparaty, laptopy i inny sprzęt. Początkiem spotkania Zachęta do Wikipedii był spacer wokół gmachu i fotografowanie architektury budynku. Następnie uwieczniano wnętrza; grupa zwiedziła bieżące wystawy i wysłuchała wykładu o historii instytucji i Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Celem akcji było wzbogacenie Wikipedii o dokumentację Zachęty dostępną dla wszystkich użytkowników Internetu (do niedawna brakowało zdjęć wnętrz Zachęty), a także rozszerzenie informacji o Narodowej Galerii Sztuki, wystawach i artystach w Wikipedii. Wybrane fotografie uczestników spotkania zostaną opublikowane w kwartalniku wydawanym przez Zachętę. Spotkanie było elementem programu Otwarta Zachęta, wspierającego rozwój otwartych zasobów edukacyjnych z dziedziny sztuk pięknych. Niebawem w Commons znajdzie się m.in. pełen zestaw audiodeskrypcji wszystkich sal galerii oraz nagrania spotkań z twórcami.
Kolejnym muzeum, jakie odwiedziliśmy w styczniu, było Muzeum Miasta Łodzi – gospodarz zorganizowanego przez Wikimedia Polska spotkania z pracownikami łódzkich instytucji GLAM. Przedstawiliśmy charakter i specyfikę Wikipedii, modele współpracy pomiędzy instytucjami kultury a wikipedystami, przykłady inicjatyw GLAM-Wiki podejmowanych w Polsce i za granicą oraz zaprezentowaliśmy sposób ładowania i opisu zasobów do Wikimedia Commons i podstawy edytowania artykułów w Wikipedii. W spotkaniu wzięli udział pracownicy wszystkich większych muzeów w regionie, a także pracownicy Archiwum Państwowego w Łodzi, regionalnych bibliotek, teatrów i innych ośrodków kultury. Już wiemy, że przynajmniej 3 łódzkie instytucje kultury są zainteresowane udostępnianiem swoich zbiorów w Wikipedii. Dziękujemy Muzeum Miasta Łodzi, Zachęcie i Muzeum Powstania Warszawskiego za wspaniałe przyjęcie wikipedystów.
Potencjał działań GLAM-Wiki doceniło Ministerstwo Kultury, przyznając Państwowemu Muzeum Etnograficznemu w Warszawie środki na nowy projekt “Rok obrzędowy z Wikipedią”. W ramach tego projektu specjaliści z PME przeszkolą wikipedystów w zakresie etnograficznych badań terenowych, co pozwoli na wspólne dokumentowanie unikalnych polskich obrzędów ludowych i udostępnienie nowych materiałów z dziedziny etnografii w Wikipedii. Pod koniec lutego w Wikimedia Commons udostępnione zostaną również cenne zdjęcia innego ośrodka badań etnograficznych –Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM (z bazy Cyfrowego Archiwum im. Józefa Burszty)
Wszystkie trwające i niedawno uruchomione projekty współpracy Stowarzyszenia Wikimedia Polska z instytucjami kultury można śledzić na stronie wikiprojektu GLAM (zachęcamy wszystkich wikipedystów, by włączali się do naszych działań!) i jego facebookowym profilu. Zapraszamy!
Autor: Marta Moraczewska
Więcej informacji:
- O Dniu Domeny Publicznej w Muzeum Powstania Warszawskiego
- O projekcie Zachęta do Wikipedii
- Strona Wikiprojektu GLAM