W przeddzień Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Muzeum Warszawy odbyło się śniadanie prasowe poświęcone temu, co w kulturze Warszawy jest ulotne, ale najcenniejsze – zwyczajom, pamięci i wspólnym praktykom mieszkańców. Wikimedia Polska uczestniczyła w spotkaniu jako organizacja, dla której dziedzictwo – materialne i niematerialne – stanowi ważny element misji otwartej wiedzy.
5 lat zespołu ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego Warszawy
Podczas spotkania, które odbyło się 16 października w Muzeum Warszawy, zespół ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego Warszawy świętował pięciolecie działalności. To pierwsze tego typu ciało eksperckie na świecie, powołane przez prezydenta m.st. Warszawy w 2020 roku. Zespół identyfikuje i opisuje elementy niematerialnego dziedzictwa stolicy – od miejskich tradycji, przez zwyczaje, po unikalne praktyki mieszkańców.
Hanna Schreiber, przewodnicząca zespołu, przypomniała, że Warszawa była pionierką w tworzeniu miejskiej polityki ochrony dziedzictwa niematerialnego, inspirując kolejne polskie miasta i UNESCO.
Czym jest niematerialne dziedzictwo Warszawy?
W trakcie spotkania zaprezentowano pierwsze filmy z cyklu „Niematerialna Warszawa” realizowanego przez Dom Spotkań z Historią. Seria przybliża warszawskie historie i rytuały – kwestę na Powązkach, tradycję stołecznej gastronomii, „Godzinę W”, warszawskie tango czy opowieść szewca z Chmielnej.
Nowe odcinki, poświęcone m.in. koncertom Chopinowskim w Łazienkach i Wielkiej Warszawskiej, zostaną pokazane w przyszłym roku.
W spotkaniu wzięli udział członkowie zespołu – badacze, twórcy, muzycy, architekci i dziennikarze – m.in. Jerzy Majewski, Jan Młynarski, Ewa Klekot i Małgorzata Naimska. Dyskutowano o tym, jak niematerialne dziedzictwo wpływa na tożsamość dzielnic i poczucie wspólnoty w mieście, które nieustannie się zmienia.
Warszawa inspiruje Kraków i inne miasta
Jak podkreślali uczestnicy spotkania, doświadczenia warszawskiego zespołu stały się inspiracją dla innych ośrodków – w 2023 roku podobny zespół powstał w Krakowie, który rozpoczął prace nad Atlasem niematerialnego dziedzictwa Krakowa.
Działania te pokazują, że pamięć o lokalnych tradycjach, rzemiośle i miejskich zwyczajach może być ważnym narzędziem wspólnotowego myślenia o kulturze i tożsamości.
Wikimedia Polska – w dialogu o dziedzictwie
Wikimedia Polska w mijającym tygodniu miała okazję spotkać się z zespołem ds. niematerialnego dziedzictwa Warszawy – rozmawialiśmy o wspólnych wartościach i możliwościach współpracy w zakresie dokumentowania dziedzictwa kulturowego miasta w otwartych zasobach.
Przed nami kolejne spotkania i pomysły, jak razem dbać o to, by niematerialne dziedzictwo Warszawy było obecne także w Wikipedii i Wikimedia Commons.