Korzystanie z twórczości innych w sposób nieograniczony i zupełnie za darmo? Dostęp do bezpłatnej wiedzy, zdjęć, multimediów to cel projektów Wikimedia – ludzi, którzy je tworzą i dzielą się swoją pracą zupełnie bezinteresownie. Wszystkie projekty Wikimedia opierają się na wolnych licencjach. I na tym opiera się również trzeci z pięciu Filarów Wikipedii, będących definicją tego czym jest i jak działa Wikipedia.
Wszyscy autorzy Wikipedii udostępniają czytelnikom swoją twórczość na wolnych licencjach. Oznacza to, że nikt nie może rościć sobie wyłącznego prawa własności artykułów. Jeśli np. napiszemy artykuł na Wikipedii, automatycznie wyrażamy zgodę na jego rozpowszechnianie, kopiowanie, ale również edytowanie – ponieważ każdy może nasze hasło uzupełniać, poprawiać, aktualizować. Na wolnych licencjach publikowane są również m.in. zdjęcia, ilustracje i multimedia. Wszystko to możemy w dowolnych celach, czy to prywatnych, czy komercyjnych, dowolnie używać. Nie pytając o zgodę, nie uiszczając opłaty. O to przecież chodzi – zebrać sumę ludzkiej wiedzy i dzielić się z nią ze wszystkimi.
Są jednak pewne warunki.
Aby dowolne wykorzystanie treści było możliwe, Wikipedia wykorzystuje kilka wolnych licencji. Właścicielami praw autorskich do materiałów udostępnionych w Wikipedii są wyłącznie osoby piszące w Wikipedii czy wstawiające pliki multimedialne. Muszą oni zgodzić się nieodwołalnie na objęcie swojej twórczości jedną z wolnych licencji. Tylko w ten sposób treść czy pliki mogą zostać umieszczone w największej wolnej encyklopedii.
Jeśli chcemy wykorzystać daną treść lub utwór musimy dostosować się do warunków licencji, na której zostały udostępnione.
Licencje Creative Commons.
Prawie wszystkie teksty w Wikipedii są dostępne na licencji CC BY-SA 3.0 oraz równolegle na licencji GNU FDL 1.3 . Natomiast część plików graficznych i multimediów jest dostępna na nowszej licencji CC BY-SA 4.0, której warunki są jednak nieomal tożsame z wersją 3.0 tej licencji.
Jak czytać licencje?
Licencje Creative Commons pozwalają na kopiowanie i rozpowszechnianie utworu w dowolnym formacie i medium. Pozwala także na jego adaptację – remiksowanie, tworzenie na bazie utworu – w zupełnie dowolnym celu. Nawet komercyjnym. Musimy jednak utwór odpowiednio oznaczyć, podać link do licencji i wskazać, jeśli zostały dokonane w nim zmiany. Jeśli natomiast przetwarzamy utwór i rozpowszechniamy go dalej, należy zrobić to na tej samej licencji co oryginał.
W przypadku tekstu należy podać link URL do hasła i licencję, w przypadku grafik nazwę autora i licencję.
Marko Txopitea Txopi ,
Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication
Inne licencje
FAL – Licencja Free Art daje możliwość dowolnego kopiowania, dystrybucji i modyfikacji objętego nią dzieła. Ustala ona jednak bardziej precyzyjnie, jaki tekst należy dołączyć do dzieła.
[Oryginalny opis dzieła] [Opis jego modyfikacji] Prawa autorskie © [data] [nazwa autorów lub artystów] Copyleft: to dzieło sztuki jest wolne, możesz je rozprowadzać i/lub modyfikować zgodnie z warunkami Licencji Free Art. Wzór tej licencji możesz znaleźć na stronie Copyleft Attitude http://artlibre.org jak również na innych stronach.
Copyrighted Free Use – w tym przypadku autor pozostawia sobie prawa autorskie do pliku, ale daje jednocześnie pełną swobodę do korzystania z niego. Nie wymaga podania informacji o źródle ani o autorze, zezwala na dowolne modyfikowanie i udostępniania modyfikacji pod dowolnymi innymi licencjami. Wymagane jest tylko – przy kopii dosłownej podanie informacji, do kogo należą prawa autorskie do oryginalnego pliku.
Domena publiczna – to twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych. Wynika to z faktu, że prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego. Prościej mówiąc, oznacza to, że z twórczości udostępnionej w domenie publicznej można swobodnie korzystać, nie pytając o zgodę – pod warunkiem uznania autorstwa.
Tu można przeczytać więcej o domenie publicznej.
Artykuł stworzono na podstawie:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Kopiowanie_poza_Wikipedi%C4%99 , CC BY-SA 3.0