Pięć filarów Wikipedii

Chcesz założyć konto na Wikipedii? Albo po prostu dowiedzieć się na jakich zasadach publikowane są treści w największej internetowej encyklopedii?

Aby zrozumieć ten machizm warto poznać 5 podstawowych filarów Wikipedii. To one definiują jej istotę i są źródłem pozostałych reguł. Podstawy te – łącznie z zasadami, zaleceniami i zwyczajami – stanowią uregulowania polskojęzycznej edycji Wikipedii. Lista filarów i ich nazwy to powszechny standard, który wszyscy powinni zachowywać.

W tym wpisie przedstawiamy Filar numer 1: Wikipedia to encyklopedia

Tak, to oczywiste. Wikipedia to największa wolna encyklopedia i największy projekt edukacyjny w dziejach ludzkości. Ale czy wszyscy wiemy, co bycie encyklopedią oznacza w praktyce?

Wikipedia zawiera hasła (opisywane tematy) na wzór publikowanych w encyklopediach powszechnych, specjalistycznych i różnego rodzaju almanachach. Nie jest miejscem do zamieszczania tekstów źródłowych, terminów słownikowych, ogłoszeń, artykułów promocyjnych, wspomnień, propagowania swojego światopoglądu, tworzenia katalogów odsyłaczy ani miejscem, gdzie można umieszczać strony WWW. Nie jest także miejscem, gdzie można zamieszczać własne opinie, argumenty.

Nie przedstawiamy twórczości własnej

Twórczość własna to nieopublikowane w wiarygodnych źródłach informacje. Pojęciem określane są artykuły będące  m.in.:

• niepublikowanymi wynikami badań, hipotez, wniosków i idei;
• nowymi, niezdefiniowanymi w źródłach terminami i neologizmami;
• nowymi, niepublikowanymi definicjami istniejących terminów;
• własnymi interpretacjami już opublikowanych wyników, innych niż zawartych w materiale źródłowym, wydarzeń historycznych, społecznych, politycznych itp.;
• własnymi argumentami (bez cytowania uznanych źródeł takich argumentów), opiniami itd.

Najlepszym sposobem na trzymanie się tej zasady jest korzystanie z wiarygodnych publikacji podczas edytowania Wikipedii. Może to być m.in. literatura fachowa, uznane czasopisma czy renomowane portale internetowe.

Ale uwaga! Jest wyjątek od tej reguły. Stanowią go ilustracje zamieszczane w artykułach Wikipedii. Publikowanie własnoręcznie wykonanych zdjęć i innych grafik jest wręcz wskazane!

Pozostałe rysunki takie jak schematy, diagramy, mapy – powinny mieć w opisie wiarygodne źródło, na jakiej podstawie zostały wykonane.

Zasada jest taka, że czytelnicy muszą mieć możliwość potwierdzenia informacji zawartych w artykułach. Gdyby każdy mógł przedstawiać własny światopogląd, opinie, badania, doświadczenia – Wikipedia nie byłaby weryfikowalnym źródłem wiedzy. O weryfikowalności więcej w kolejnym wpisie.

Artykuły zamieszczane w Wikipedii  powinny charakteryzować się cechą określaną jako „encyklopedyczność”

Oznacza to w praktyce, że w Wikipedii opisujemy tematy znaczące, nietymczasowe, odnotowane przez wiarygodne i neutralne źródła. Przykładami bezdyskusyjnych materiałów encyklopedycznych mogą być m.in.  biogramy parlamentarzystów, uznanych naukowców, opisy miejscowości itp.

Temat artykułu powinien być albo znany dla istotnej części społeczeństwa, albo dotyczyć znaczących wytworów lub przejawów ludzkiej kultury materialnej lub duchowej, w tym wiedzy specjalistycznej,wierzeń, sztuki i filozofii. Nie są encyklopedyczne artykuły służące autopromocji i reklamie, biogramy osób o przeciętnych dokonaniach, kolekcje dowcipów i stron WWW, spekulacje.