Stowarzyszenie Wikimedia Polska prowadzi program grantowy, dzięki któremu twórcy Wikipedii i jej projektów siostrzanych mogą otrzymać wsparcie finansowe na realizację pomysłów, mających na celu wzbogacanie zawartości projektów Wikimedia.
Projekty Wikimedia tworzone są całkowicie przez wolontariuszy, ludzi pełnych pasji, którzy poświęcają swój wolny czas na to, aby dzielić się z innymi informacjami o tym, co uważają za ważne lub ciekawe. Napędzani przez marzenie o wolnej wiedzy dostępnej dla wszystkich ludzi na Ziemi, wikimedianie nieustannie poszukują nowych sposobów na wzbogacanie zawartości Wikipedii i jej projektów siostrzanych. Czasem jednak napotykają na przeszkody finansowe, które utrudniają im realizację planów. Bywa, że chodzi o konieczność zakupu publikacji czy też opłacenia dostępu do internetowych źródeł wiedzy, zdarza się, że trzeba kupić bilety, aby dotrzeć do miejsca, w którym można pozyskać wartościowe materiały fotograficzne lub faktograficzne, czasem zachodzi konieczność opłacenia wstępu do muzeum czy na wystawę. Od wielu lat Stowarzyszenie Wikimedia Polska prowadzi program mikrograntów, dzięki któremu wolontariusze mogą uzyskiwać wsparcie finansowe w działaniach mających na celu poszerzenie lub poprawienie zawartości projektów Wikimedia.
W ramach Wikigrantów, gdyż tak się ten projekt nazywa, można wystąpić o dofinansowanie wynoszące maksymalnie 1500 złotych. Wnioski, zgłaszane na specjalnej stronie, rozpatrywane są przez Komisję Wikigrantów, która decyduje, czy zaproponowana inicjatywa wpisuje się w misję projektów Wikimedia i faktycznie przysłuży się ich wartościowemu wzbogaceniu. Aby umożliwić Komisji podjęcie decyzji, grantobiorca przedstawia m.in. uzasadnienie, planowany zakres i szczegółowy harmonogram prac (nie jest to konieczne dla wniosków o małe granty, wynoszące nie więcej niż 200 zł, które rozpatrywane są w trybie uproszczonym). Komisja czuwa nad wnioskiem także po jego rozpatrzeniu, rozliczając wolontariusza z wykonanej pracy i sprawdzając czy faktycznie spełnił przedstawiane założenia. Cała procedura jest pomyślana tak, aby z jednej strony dbać o to, by fundusze przekazane Stowarzyszeniu przez darczyńców były właściwie wykorzystane, z drugiej – by była zrozumiała i przyjazna dla wolontariuszy.
Inicjatorką tego programu była wikipedystka Jadwiga, która zaproponowała go Stowarzyszeniu pod nazwą Wikikonkursu. Początki były skromne – jego pierwsza edycja trwała 4 miesiące i miała łączny budżet wysokości 500 zł; w jej ramach rozliczono tylko jeden grant, o wartości 30 zł. Stopniowo rósł dostępny w Wikigrantach budżet, zmieniła się też jego formuła – zrezygnowano z podziału na kolejne edycje, program grantowy zaczął działać w trybie ciągłym. Popularność inicjatywy wzrosła znacznie w poprzednim roku – wpłynęło aż 75 wniosków, a więc o 150% więcej niż w roku 2013. Skąd taki znaczący skok popularności? Koncepcja Wikigrantów została istotnie zmieniona w 2013 roku, a następnie utrwalona w 2014 roku. Formalnie oznaczało to uproszczenie procedur i sformalizowanie koordynacji. Z drugiej strony Komisja zajęła się także działaniami o charakterze promującym i informacyjnym, a – jak się wydaje – do wnioskodawców podchodzi z dużym zaufaniem. Przyniosło to konkretne efekty w postaci znaczącego wzrostu liczby zgłaszanych projektów, jak również liczby akceptowanych wniosków. Dobra współpraca z Zarządem umożliwia też sprawną refundację kosztów. Przez ponad dwa lata funkcjonowania obecnego modelu Wikigrantów nie pojawiły się istotne problemy w tym zakresie. Uznaję więc, że Wikigrantom przysłużyła się stabilność regulaminu, stabilność podejścia, a pewnie też stabilność personalna Komisji – mówi Tomasz Skibiński, przewodniczący Komisji Wikigrantów.
Spośród 75 zgłoszonych w zeszłym roku wniosków do realizacji skierowanych zostało aż 63, o średniej wartości ok. 235 zł. Najniższy wniosek wynosił ok. 30, najwyższy natomiast 1420 zł. Dotyczyły one głównie zakupu książek (32 wnioski), ale też zwrotu kosztów przejazdu, nagrania, zakupu biletu, opłacenia dostępu do słownika internetowego, a także pokrycia kosztów digitalizacji zdjęć satelitarnych i skanowania książek na potrzeby Wikiźródeł. Wnioski nie dotyczyły więc tylko największego i najpopularniejszego polskojęzycznego projektu Wikimedia, czyli Wikipedii, ale także -w różnym stopniu – jej projektów siostrzanych – Wikimedia Commons (27 wniosków), Wikinews (9 wniosków), Wikiźródeł (2 wnioski) i Wikisłownika (2 wnioski); dodatkowo po raz pierwszy złożono wnioski związane ze śląską Wikipedią.
Który spośród zrealizowanych w tym roku wniosków był najciekawszy lub najbardziej wartościowy? Każdy wniosek kierowany do Komisji Wikigrantów zakłada działania na rzecz wikimediów i rozwoju ich treści, co już samo w sobie jest szczególnie cenne. Różnorodność projektów powoduje też, że ciężko wybrać pozycje najciekawsze. Niektóre projekty zapadają w pamięć z uwagi na ich pewną nietypowość czy swoiste pionierstwo, inne z uwagi na wymierne efekty czy to ilościowo, czy to jakościowo (chociaż oba te elementy idą nieraz ze sobą w parze). Zwróciłbym uwagę na WG 2014-16, czyli wniosek Borysa Kozielskiego i profesjonalne nagranie „Kota w butach”, a także na WG 2014-52 autorstwa NH2501 obejmujący digitalizację starych zdjęć satelitarnych. To przykłady charakterystycznych projektów. Ciekawa była koncepcja np. WG 2014-21 Azymuta, w ramach której wnioskodawca zebrał nie tylko dokumentację fotograficzną, wykorzystaną w artykułach w polskiej Wikipedii, ale dodatkowo też materiały źródłowe. Nie mogę pominąć też grupy wnioskodawców, którzy korzystali lub korzystają z grantów czy to regularnie czy to okazjonalnie, a których wykonane projekty przyniosły istotne korzyści dla Wikimediów. Nie mogę pominąć – więc nie będę wyliczał, by właśnie nieopatrznie zapomnieć wymienić któregoś z nich – komentuje Tomasz Skibiński.
.JPG)
Różnorodność i bogactwo realizowanych pomysłów, sprawiają, że Wikigranty są jedną z tych inicjatyw Stowarzyszenia, które najlepiej służą wzbogacaniu zawartości Wikimediów. Ich ogromną zaletą jest także możliwość względnie łatwego sprawdzenia w jaki sposób środki finansowe przekładają się na wzbogacenie projektów. Stwierdziłem kiedyś, że Wikigranty przynoszą wymierne i mierzalne efekty relatywnie niewielkim kosztem. Koszt ten od tego czasu trochę wzrósł, niemniej stwierdzenie to pozostaje aktualne. Wikigranty są weryfikowalne w tym sensie, że podejście do ich realizacji ze strony grantobiorcy można dość szybko ocenić. Nie budzi wątpliwości, że podejście to w zdecydowanej większości przypadków jest poważne i budzące respekt, czego odwzorowaniem są efekty Wikigrantów widoczne na stronach poszczególnych wniosków czy też w sprawozdaniach rocznych. Warto też zauważyć, że Wikigranty pełnią dodatkowo zarówno funkcje promocyjne, jak i społeczne – mobilizują i aktywizują edytorów – mówi przewodniczący Komisji Wikigrantów.
Co dalej przed Wikigrantami? Kluczową kwestią, jaką stawiałbym, jest z jednej strony utrzymanie dotychczasowych grantobiorców, ale z drugiej strony i właściwie przede wszystkim dotarcie do większego grona odbiorców i zachęcanie oraz pozyskiwanie nowych wnioskodawców, mówi Skibiński. Wydaje się, że te założenia mają dużą szansę się spełnić – tylko w ciągu pierwszego miesiąca 2015 roku do realizacji trafiło aż 6 nowych grantów!
Więcej informacji: